Wirtualna koncepcja katalogowania klubowych
lub prywatnych
księgozbiorów esperanckich,
na
przykładzie fragmentu wzorcowego katalogu esperanckiego.
Idea stworzenia wirtualnego katalogu księgozbiorów
esperanckich, aby pomóc organizacyjnie bibliotekarzom amatorom, pojawiła się w
grudniu 2005 roku, kiedy prof. dr Detlev Blanke zainicjował pierwsze
Esperanckie Seminarium Bibliotekarzy w Herzbergu w Niemczech.
Inicjatywa Profesora wzbudziła
zainteresowanie, które zaowocowało decyzją profesjonalnego opracowania esperancko-polskiego projektu katalogu w postaci zwięzłego opisu
bibliograficznego oraz prostego systemu klasyfikacyjnego, który to
projekt można spopularyzować jako zalecany wzorzec do opracowywania klubowych i
prywatnych bibliotek esperanckich.
Stosownie do aktualnych norm
bibliotecznych opis bibliograficzny powinien zawierać conajmniej
cztery strefy opisu (z odpowiednimi elementami
opisu), to jest :
1) strefę tytułu i odpowiedzialności(tytuł, autor, współautorzy)
2) strefę adresu wydawniczego(miejsce, wydawnictwo, rok)
3) strefę
opisu fizycznego (strony, ilustracje, format, ceny)
4) 4) strefę uwag(adnotacja,siglum).
A.
Teoretyczna struktura opisu bibliograficznego zalecanego w tym katalogu obejmuje:
1) katalogowy opis znanej ksiązki p.t. :
Quo vadis, polskiego autora Henryka Sienkiewicza :
Quo vadis [Kien vi iras = Dokąd idziesz] / Henryk
Sienkiewicz, [pl-eo]Lidia Zamenhof. – Varsovio (PL) : POLONIA, 1957. – 717p. ; 21cm, [€ (16,0)]. - [romano el tempoj de Neron pri
komenco de kristanismo = powieść z czasów Nerona o początkach
chrześcijaństwa]. – [K.-D.G.].
2) analityczny opis tej książki z podziałem na cztery
strefy opisu wraz z podkreślonymi elementami w tych strefach :
(
strefa tytułu i
odpowiedzialności )( strefa
adresu wydawniczego )( strefa opisu -
Tytuł + [tłumaczenie
tytułu]
/ Autor, Współautorzy. - miejsce
: WYDAWNICTWO, rok. – strony, format,
fizycznego )( strefa uwag )
ilustracje,
[cena]. – [adnotacja
(po esperancku i po
polsku)]. – [siglum].
B.
Konkretna struktura opisu bibliograficznego zastosowana w tym katalogu obejmuje :
1) opis katalogowy tej książki z podziałem na cztery strefy
opisu :
Quo vadis [Kien vi iras =
Dokąd idziesz] / Henryk Sienkiewicz, [pl-eo]Lidia
Zamenhof. –
Varsovio (PL) : POLONIA, 1957. – 717p. ;
21cm, [€ (6,0)]. - [romano el tempoj de Neron pri komenco de kristanismo
= powieść z czasów Nerona o początkach chrześcijaństwa]. – [K.-D.G.].
2) opis analityczny tej książki, z podziałem na cztery strefy
opisu, wraz z podkreślonymi elementami opisu w tych strefach :
( strefa tytułu i odpowiedzialności )( strefa
Quo vadis [Kien vi
iras = Dokąd idziesz] / Henryk
Sienkiewicz, [pl-eo]Lidia Zamenhof. – Varsovio (PL) :
adresu wyd. )(strefa
opisu fizycznego )( strefa uwag
POLONIA, 1957. - 717p. ; 21cm, [€ (6,0)].
– [romano el
tempoj de Neron pri komenco de kristanismo =
strefa
uwag )
powieść z czasów Nerona o początkach chrześcijaństwa]. – [K.-D.G.].
Pierwsza, (czarno kolorowa) strefa, zwana strefą tytułu i odpowiedzialności, zawiera trzy
elementy opisu bibliograficznego :
a) tytuł – “Quo vadis” (po łacinie) i łumaczenie na język esperanto i polski
w kwadratowych nawiasach : [Kien vi iras = Dokąd idziesz].
b) autor – “Henryk Sienkiewicz”
c) współautor – “Lidia Zamenhof” (tłumaczka)
Druga, (zielono kolorowa) strefa,
zwana strefą adresu wydawniczego,
zawiera trzy elementy opisu bibliograficznego :
a) miejsce i (kraj) – “Varsovio (PL)”
b) WYDAWNICTWO – “POLONIA”
c) rok – “1957”
Trzecia, (niebiesko kolorowa) strefa, zwana strefą
opisu fizycznego, zawiera trzy elementy opisu bibliograficznego:
a) strony–
“717p.”
b) format
– “21cm”
c) cena – “[€ (6,0)]”
Czwarta, (czerwono kolorowa) strefa, zwana
strefą uwag, zawiera dwa elementy opisu bibliograficznego :
a) adnotacja
– “romano el tempoj de Nerono pri komenco de
kristanismo = powieść z czasów Nerona
o początkach chrześcijaństwa”
b) siglum
(znak własnościowy posiadacza) – “[K.-D.G.]. “ ( ekz.: Klubo
en Dąbrowa Górnicza)
Dodatkowo
wprowadzone, w strefie fizycznego opisu książki, aktualne np.: [€
3,7] oraz szacunkowe np.: [€ (5,1)] ceny książek, pozwolą określić przybliżoną wartość klubowej lub prywatnej biblioteki.
Arbitralnie
wybrany, w oparciu o esperancki katalog wydawniczy
UEA na rok 2001, prosty system działowy, jest zalecany do
katalogowania tylko małych księgozbiorów (do 1000 voluminów)
obsługiwanych przez esperanckich
bibliotekarzy-amatorów.
Dwujęzyczny oraz dwukolorowy opis „esperancko-polski”
zamierza ułatwić, Polakom-nieesperantystom,
zorientowanie się w tematyce literatury esperanckiej.
Modelowy katalog, jako propozycja wirtualnej ekspozycji literatury esperanckiej w Polsce, jest przeznaczony do dowolnego stosowania jak również do
konsultacyjnego doskonalenia jego opisu
bibliograficznego oraz systemu klasyfikacyjnego w zależności od
przyszłych potrzeb. Po zakończeniu wstępnych konsultacji zamierzam już w tym
roku, umieścić ten katalog na stronie internetowej aby
udostępnić go ogólnoświatowej esperancji.
Będę usatysfakcjonowany, jeżeli ten pierwszy krok, zmierzający do
popularyzacji zwięzłego,
ale profesjonalnego opisu bibliograficznego i prostego systemu
klasyfikacyjnego, pozwoli zainteresować potencjalnych czytelników bogactwem
literatury esperanckiej, udostępnianej odtąd również za pośrednictwem katalogów
opracowanych przez bibliotekarzy esperanckich przysposobionych powyższym
instruktażem.
Szczególnie wdzięczny będę, po
wprowadzeniu tego katalogu na stronę internetową, za korespondencyjną
współpracę pozwalającą na
uzupełnianie przez czytelników, adnotacji występujących w
czwartej strefie opisu, poprzez zwięzłe
i jednozdaniowe opisy treści książek ,
co nie tylko polskim użytkownikom tego katalogu pozwoli przyśpieszyć orientację
w ogólnej treści poszukiwanej literatury esperanckiej.
Jest oczywiste że jako autor tego
katalogu, nie mając okazji przeczytać każdej przedstawionej w nim książki,
często musiałem ograniczyć swoją adnotację do jednowyrazowej formy literackiej
np.: opowiadanie, poezja, esej, artykuł ... itp., co
tym bardziej stwarza okazję wszystkim użytkownikom tego katalogu do
korespondencyjnego uzupełniania opisów adnotacyjnych.
Uwagi, propozycje i wszelkie
konstruktywne krytyki dotyczące systemu klasyfikacyjnego, struktury rekordu,
opisu adnotacyjnego oraz wszelkich spraw związanych z katalogowaniem proszę kierować na internetowy adres konsultacyjny : jerzy.walaszek
[małpa] wp.pl .
Szczególne podziękowania składam również Pani
Beacie Michcie, kierownikowi Biblioteki
Uniwersyteckiej w Sosnowcu, za życzliwe i profesjonalne konsultacje
bibliotekarskie.
Nie
mniej wdzięczny jestem, za przyjacielskie, moralne i merytoryczne poparcie
mojej inicjatywy popularyzatorskiej, zarówno ze strony Zarządu Głównego
Polskiego Związku Esperantystów jak Redakcji krajowych i zagranicznych
czasopism esperanckich czy też indywidualnych esperantystów.
Sosnowiec - Polska, maj
2007 r.
Katalog opracował - Jerzy Antoni Walaszek
Wersja elektroniczna - Adam Wilkus